Lp.

Objawy istotne dla fizjoterapii

Cel terapii

Metody fizjoterapeutyczne, rodzaje zabiegów i ćwiczeń

1)

Zaburzone funkcjonowanie: indywidualno-społeczne, koordynacji wzrokowo-ruchowej, użycia słów (mowy), lokomocji i kontroli postawy

Określenie deficytów i profilu funkcjonowania w określonych obszarach

Test Denvera (przesiewowy); test przesiewowe SI (integracja sensoryczna); testy funkcjonalne; testy zadaniowe i wykonywania poleceń; wywiad z rodziną i obserwacja zachowań

2)

Nieprawidłowe odruchy pierwotne – ssanie i połykanie

Normalizacja odruchów

Pełzanie; stymulacja oralna (trening ssania – już w pierwszych dniach życia – w tym na Oddziale Intensywnej Terapii); praca manualna w obrębie szyi u starszych dzieci pod kątem możliwości przyjmowania pokarmu stałego (krtań – odruch połykania: wymuszanie, wyciszanie, timing)

3)

Trudności w oddychaniu (niedodma płucna na bazie zmienionej budowy górnych dróg oddechowych)

Poprawa parametrów oddechowych i komfortu oddychania; zapobieganie powikłaniom płucno-krążeniowym i niedotlenieniu

Pozycje ułożeniowe, drenażowe, ćwiczenia oporowe z użyciem rąk lub przedmiotów ćwiczeniowych (klinów, wałków, taśm itp.)

4)

Trudności w zmianie i utrzymaniu pozycji siedzącej

Torowanie i uzyskanie zrównoważonej pozycji siedzącej jako bazy do dalszych działań terapeutycznych

Stymulacja wymuszona siadu (Vojta); nauka siadu metodą analityczną (Bobath); ćwiczenia wzmacniające mięśnie i części ciała odpowiedzialne za siedzenie; wykorzystanie uzyskanej pozycji (kamienia milowego) do innych, wskazanych, funkcjonalnych czynności (np. oceny otoczenia, funkcji sięgania, chwytu, przechodzenia w inne pozycje)

5)

Zaburzony wzorzec chodu (o ile chód w ogóle występuje)

Torowanie i uzyskanie wzorca chodu zbliżonego do fizjologicznego

Chodzenie po nierównej powierzchni, przy drabinkach, poręczach, z użyciem chodzika, ćwiczenia w dynamicznym podwieszeniu, nauka chodu metodami: analityczną, syntetyczną, mieszaną; metoda Vojty, Bobath (i inne neurorozwojowe)

6)

Zaburzenie postawy (wady postawy, skolioza idiopatyczna)

Zapobieganie deformacjom i wynikającym z tego powikłaniom fizjologicznym, ortopedycznym i morfologicznym

Ograniczona forma współpracy dla metod specyficznych; priorytet – poprzez dostępne formy kinezyterapeutyczne w formie zabaw, pojedynczych stymulacji - wpływ na cechy motoryczne adresowane dla lokalnych i (odpowiednio) globalnych grup mięśniowych (np. pod kątem siły), wpływających na postawę ciała (statyczną i dynamiczną); kompensowanie zmian progresywnych, priorytet – zachowanie funkcji lokomocyjnych; masaż

7)

Dysplazja stawów biodrowych

Zapobieganie powikłaniom i tworzenie bazy do ruchu (stabilny i dobrze rozwinięty aparat stawowy)

Leczenie zachowawcze (ortezy), kinezyterapia (szczególnie w pogłębianiu zakresu ruchu i jego parametrów siłowo-koordynacyjnych w kierunkach: zgięcie, odwiedzenie, rotacja wewnętrzna – biodra), nauka chodu,

8)

Obniżone napięcie mięśniowe (wiek niemowlęcy)

Torowanie odruchów mięśniowo-nerwowych; tworzenie bazy do ruchu

Pełzanie, metoda Vojty / Bobath / PNF

9)

Podwyższone napięcie mięśniowe (dzieci – 2 rok życia); wzmożone odruchy ścięgniste, porażenie lub niedowład układu piramidowego lub korowego, porażenie wiotkie,

Wyciszanie odruchów przetrwałych i obniżanie napięcia mięśniowego

bujanie w ręczniku / kocu, fotel bujany, metoda Vojty / Bobath / PNF

10)

Stopy płaskie / końskie / końsko-szpotawe

Korekcja wad stóp

Ćwiczenia korekcyjne, ortezy, ćwiczenia chodu i pionizacji

11)

Hipermobilność stawów

Uzyskanie kontroli postawy i torowanie / stabilizacja wzorca chodu

Ćwiczenia propriocepcji, równoważne, stabilności (core stability), ćwiczenia stabilizacyjne stawów proksymalnych i obwodowych, poprawa wydolności fizycznej (ćwiczenia aerobowe), nauka chodu i wybranych grup mięśniowych

12)

Zaburzenie koordynacji ruchowej

Poprawa propriocepcji, fizjologii chodu i kontroli postawy, nauka ruchów celowych

Ćwiczenia równowagi statyczne i dynamiczne, rolowanie po dywanie, przewroty, chodzenie (z pomocą lub bez) po nierównej powierzchni i torze, pełzanie po skośnym horyzontalnie torze (70-400 metrów dziennie);

13)

Kamienie milowe – późniejsze, częściowe osiąganie etapów rozwoju psychomotorycznego

Torowanie i stabilizacja osiągniętych funkcji jako bazy do celowych ruchów dowolnych i czynności ADL

Obrót z pleców na brzuch, siad, pełzanie, stanie z podporem, chód, sięganie po przedmiot, chwyt, manipulacja

14)

Zaburzony proces socjalizacji

Włączenie osoby chorej do życia społecznego (rówieśniczego)

Czynności opiekuńczo-psychologiczne - zachowania adaptacyjne, umiejętności językowe, powtarzalne zachowania, nastrój, wzorce postaw; postępowanie w oparciu o APA – interakcje, zabawa, wyobraźnia, dostosowanie aktywności grupy do możliwości chorego

15)

Zaburzenia sensomotoryczne

Uzyskanie wizualnego i słuchowego skupienia (uwagi)

Stymulacja zmysłów (czucia powierzchownego, głębokiego, tele- i termoreceptorów); stymulacja dźwiękonaśladowcza, lokalizacja źródeł dźwięku, kamerton, ręczniki frotte (i inne tkaniny), pocieranie, dotykanie różnymi fakturami, kształtami, nazywanie przedmiotów (pokazywanie kart), rozróżnianie kolorów, pełzanie

16)

Deficyt samoobsługi (zgodnej z wiekiem)

Trening umiejętności życia codziennego (ADL)

Praca nad możliwością przeprowadzenia zabiegów higienicznych w obrębie jamy ustnej; Praca nad napięciem mięśniowym umożliwiającym bezpieczne transfery (na różnych etapach opieki), ubieranie, kąpanie, załatwianie czynności wydalania w pożądanych do tego miejscach (w miarę uzyskania rozumienia / rozpoznania potrzeby u dziecka)

17)

Bezdech senny (podłoże pulmonologiczne i neurologiczne / mięśniowo-neurologiczne)

Regulacja czasu, jakości i pory snu (nocnego)

Oklepywanie, wstrząsanie klatki piersiowej, pozycje drenażowe, elektrostymulacja, ćwiczenia oddechowe wzmacniające siłę mięśni i rozprężenie płuc, ćwiczenie przepony (oporowe)

18)

Gazy w jelitach

Wypróżnienie z nadmiaru gazów / przysposobienie rodziców do tej czynności

Ćwiczenia zwiększające siłę i zmieniające napięcie tłoczni brzusznej; pozycje odciążeniowe (wspomagające pasaż gazów)

19)

Zachowania autoagresywne

Wygaszanie odruchu ciągania się za włosy

Stosowanie pochwał (w odpowiedzi na sukces terapeutyczny), wymuszanie odpowiedzi responsywnej na bodziec (przerywający czynność / odruch; odcięcie od konsekwencji zachowania jakie dziecko przewiduje / oczekuje w związku z ciągnięciem się za włosy, czyli np.: wrażeń zmysłowych, bólu, itp.), zapewnienie dostępu do zabawek (odciągnięcie od źródła bodźca); wykazano związek pomiędzy zaprzestaniem zachowania w związku ze wygaszeniem odruchu ssania kciuka (także przetrwałego); wygaszanie odruchu samokrzywdzenia się (uderzania głową o przedmioty lub inne części ciała, gryzienia się)

20)

Trudności w komunikacji

Nauka wyrażania siebie poprzez język naturalny (migowy) i dźwiękonaśladowczy

Trening wyrażania emocji i komunikacji (werbalnej i niewerbalnej), ekspresja potrzeb

21)

Trudności w rozumieniu mowy

Stworzenie języka do porozumiewania się jak najbardziej zbliżonego do normalnego wzorca

Trening wykonywania poleceń i odpowiedzi na zadane pytania (opiekuńczo-funkcjonalne)

22)

Zagrożenie urazami

Uzyskanie bezpiecznego profilu poruszania się

Trening zachowania bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej (ang. pederastian safety skills)